Phát biểu tại phiên thảo luận Tổ 12 (gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh Hưng Yên, Ninh Bình, Quảng Bình, Bắc Kạn), Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, phát triển kinh tế - xã hội phải bền vững, thành quả phải đến tận tay người dân, nâng cao được mức sống của người dân.
Phát biểu tại phiên thảo luận tổ, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, nhìn chung, thành tựu kinh tế - xã hội thời gian qua đạt được là rất lớn. Chúng ta ngày càng có kinh nghiệm, hướng vào sản xuất, kinh doanh với những con số rất đáng mừng. Nhưng nhìn vào thực chất cũng còn những vấn đề rất lo, do đó, phải nhìn vào những mục tiêu cụ thể để phấn đấu. Phát triển kinh tế - xã hội phải bền vững, thành quả phải đến tận tay người dân, nâng cao được mức sống của người dân. Kết quả tăng trưởng, dự trữ ngoại tệ và các số liệu vừa qua là tốt, nhưng nếu mọi nguồn lực được sử dụng tốt hơn thì kết quả sẽ còn cao hơn.
Bên cạnh đó, năng suất lao động so với khu vực cũng còn thấp nên cần phải nâng lên. Các ngành nghề cơ bản, cốt lõi của nền kinh tế phải được phát triển, việc dựa vào nguồn thu từ đất đai, FDI cũng chỉ trong một giai đoạn.
Theo Tổng Bí thư, phát triển bền vững phải bảo vệ môi trường, nếu không sau này tốn rất nhiều tiền mà chưa chắc bù được lại môi trường. Người dân phải được sống trong môi trường tốt, hạnh phúc, bình an.
Tổng Bí thư lưu ý một số địa phương hiện phát triển rất tốt nhưng nếu có dự án lớn rút là “chới với”, hay có sự cố gì đó thì không gượng dậy được. Do đó, ngoài đạt các chỉ tiêu, con số trước mắt thì phải nhìn vào sự phát triển bền vững.
Hay vấn đề xã hội như y tế, giáo dục, kết quả thời gian qua là đáng mừng, nhưng vẫn chưa thực sự thực chất. Tổng Bí thư cho biết, qua thực hiện sổ sức khỏe điện tử thống kê được những con số rất quý, nắm rõ được một khu vực có bao nhiêu người có bệnh gì, từ đó mới tính toán cần bao nhiêu bác sĩ, bao nhiêu bệnh viện, nguồn lực đầu tư, dự trù thuốc... Với giáo dục, chúng ta xác định phổ cập cấp hai, cấp ba thì các cháu đến tuổi phải được đến trường, phải đủ trường lớp, thầy cô.
Việc thống kê dữ liệu dân cư giúp chủ động tính toán được những việc trên. Nhưng quan trọng hơn, theo Tổng Bí thư Tô Lâm là phải có sự quan tâm ngay từ cơ sở. Nhiệm vụ đó là của các cấp ủy, chính quyền địa phương, chứ không phải chỉ riêng ngành giáo dục hay y tế. Ai cũng phải có bổn phận, trách nhiệm. Ở xã thấy còn 50 cháu đến tuổi mà chưa được đi học thì phải kiến nghị lên huyện để phòng giáo dục giải quyết chứ không thể nói đây là việc của ngành giáo dục. Cán bộ thờ ơ thì dân thiệt.
Đề cập vấn đề chống lãng phí, Tổng Bí thư chỉ rõ, đây là tình trạng người dân bức xúc. "Dân hỏi mình không trả lời được. Ai cũng nói mảnh đất đó là vàng, là quý, trị giá bao nhiêu tiền nhưng sao đứng im, chục năm vẫn để cỏ mọc. Vậy ai chịu trách nhiệm? Nhà nước cấp thế nào mà để lãng phí, nếu doanh nghiệp không làm thì phải thu theo quy định. Vướng chỗ nào thì tháo gỡ đi, phải có người chịu trách nhiệm. Đây là tài sản của nhà nước, tiền của của nhân dân", Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Đề cập câu chuyện có tiền mà không tiêu được, Tổng Bí thư nêu rõ, giải ngân vốn đầu tư công 9 tháng đầu năm nay chưa được 50%. Chúng ta chỉ còn mấy tháng nữa là hết năm thì có giải ngân được hết không? Chương trình mục tiêu quốc gia quyết định rồi nhưng bây giờ lại nói vướng cái nọ, vướng cái kia thì là do ai?
Quy định thế nào mà đến Nhà nước còn không làm được thì doanh nghiệp làm sao làm được? Hàng trăm, hàng nghìn dự án ở địa phương được cấp cho doanh nghiệp nhưng triển khai lại vướng, lại đứng chờ nhau. "Tất cả do mình cả. Phải phối hợp, không đổ cho nhau hay chờ đợi nhau được, phải tìm cách trả lời cho dân", Tổng Bí thư yêu cầu.
Nhìn lại chặng đường vừa qua, Tổng Bí thư cho rằng, đất nước đạt được nhiều thành tựu rất lớn, song nhìn ra thế giới mới thấy sốt ruột vì họ phát triển rất nhanh."Chúng ta cần nhìn vào những tấm gương đó để phấn đấu. Nguồn lực đất nước là không nhỏ nhưng sản xuất trong nước chưa tương xứng, chưa được phát huy cũng là điều cần suy nghĩ tìm đến tận gốc. Tiềm năng phải tạo ra được của cải vật chất. Không thể chờ đợi, lỡ mất cơ hội. Ai cũng nhìn thấy, mục tiêu đã rõ, chỉ tiêu thống nhất, bàn nhau đồng thuận rồi thì phải cụ thể mỗi mốc đạt được cái gì, tiền đề, nền tảng phát triển tốt", Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Đối với Dự án Luật Điện lực (sửa đổi), Tổng Bí thư lưu ý, hạ tầng năng lượng là một trong những dẫn dắt, trụ cột, điểm đột phá vì các nhà đầu tư nước ngoài khi đến Việt Nam tìm hiểu đều tính toán việc chúng ta có đảm bảo năng lượng hay không. Do đó, luật phải tính toán, tạo pháp lý để đáp ứng yêu cầu. Tính đủ điện là yêu cầu rất quan trọng, song cũng phải tính điện sạch vì Việt Nam đã cam kết quốc tế.
"Chính vì vậy, phải tính toán từ quy hoạch, phát triển cho đến điều hòa, cân đối các nguồn năng lượng và đảm bảo năng lượng sạch để công bố với thế giới cho nhà đầu tư yên tâm vào Việt Nam. Phải rất chủ động. Cứ chờ mấy năm định hướng, mấy năm khảo sát, mấy năm mặt bằng, mấy năm tìm công nghệ… thì thời gian không cho phép. Đòi hỏi phải rất nhanh, đồng bộ các khâu", Tổng Bí thư chỉ rõ.